Η Νευρική Ανορεξία είναι μια ψυχική νόσος που παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας συγκριτικά με τις υπόλοιπες ψυχικές ασθένειες. Συμπεριλαμβάνεται στις Διατροφικές Διαταραχές, καταστάσεις δηλαδή όπου το άτομο εμφανίζει διαταραγμένη σχέση με την τροφή. Χαρακτηρίζεται από υπερβολική ενασχόληση με το φαγητό, το βάρος και την εξωτερική εμφάνιση οδηγώντας σε επικίνδυνες και μη λειτουργικές συμπεριφορές.
Η νευρική ανορεξία είναι μια κατάσταση κατά την οποία το άτομο προσπαθεί να επιτύχει ένα χαμηλό σωματικό βάρος ως αποτέλεσμα της προκατάληψης που έχει για το σωματικό βάρος και του φόβου για την αύξηση σωματικού λίπους, οδηγώντας σε διαστρεβλωμένη εικόνα για το σώμα του.
Το βάρος είναι τουλάχιστον 15% πιο χαμηλό από το αναμενόμενο και στους ενήλικες η διάγνωση τίθεται όταν ο Δείκτης Μάζας Σώματος είναι μικρότερος του 17,5.
Η απώλεια βάρους επιτυγχάνεται μέσω της δίαιτας ή μέσω αποφυγής τροφίμων που πιστεύεται ότι αυξάνουν το βάρος και μερικές φορές συνοδεύεται με υπερβολική άσκηση ή ακραίες συμπεριφορές. Η κατάσταση αυτή έχει αντίκτυπο τόσο στο σωματικό κομμάτι όσο και στην ψυχική υγεία του ατόμου. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της ασθένειας αυτής είναι ο ισχυρισμός ότι το χαμηλό βάρος είναι επιθυμητό παρά της ανησυχίες των υπολοίπων. Το χαμηλό βάρος από τα άτομα που νοσούν θεωρείται θετικό επίτευγμα και δίνει αξία στα άτομα που έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση. Οι περισσότεροι αρνούνται ότι υπάρχει πρόβλημα, παρά τα σωματικά συμπτώματα που δηλώνουν ακριβώς το αντίθετο.
Η διαταραχή εμφανίζεται συχνότερα σε έφηβα κορίτσια, σε μια συνειδητή ή ασυνείδητη προσπάθεια μείωση του βάρους. Συχνά υπάρχει ιστορικό παχυσαρκίας ή αύξησης του βάρους στην αρχή της εφηβείας και γι’ αυτό το άτομο που χάνει βάρος λαμβάνει θετικά σχόλια στην αρχή. Παρόλο που τα περισσότερα άτομα επιθυμούν να τελειώσουν όσο γίνεται πιο γρήγορα την δίαιτα, το άτομο με νευρική ανορεξία αυξάνει συνεχώς την αφοσίωση του στην δίαιτα και αποσύρεται από την κοινωνική επαφή.
Συχνά υπάρχει αύξηση σε ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές, κακή ποιότητα ύπνου ή /και αυπνία, υπερένταση που μπορεί να εκφράζεται με την μορφή της υπερβολικής σωματικής δραστηριότητας. Ως αποτέλεσμα, της απώλειας βάρους και άλλων σωματικών επιπτώσεων της ασιτίας, η ποιότητα ζωής επηρεάζεται σημαντικά και το άτομο μπορεί να είναι ανίκανο να συνεχίσει την καθημερινότητα του. Τα άτομα που πάσχουν από νευρική ανορεξία σπάνια θα αναζητήσουν βοήθεια. Αυτό ίσως συμβεί ύστερα από την επιμονή στενού οικογενειακού περιβάλλοντος που έχουν ανησυχήσει.
Η ανορεξία μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και σε παιδιά ηλικίας 5 ετών. Η διάγνωση είναι δύσκολη στα παιδιά και μπορεί να είναι εμφανής λόγω της μη επίτευξης της αναμενόμενης ανάπτυξης ή λόγω παραπόνων για γαστρεντερικά προβλήματα. Γενικά τα παιδιά είναι πιθανό να μην μπορούν να επικοινωνήσουν τον φόβο που έχουν για την αύξηση βάρους. Συνήθως, η ανορεξία μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη ανάπτυξη και καθυστέρηση της περιόδου. Σημαντικό είναι για τους φροντιστές του παιδιού η παιδική ανορεξία να διαχωρίζεται από την επιλεκτική σίτιση, την άρνηση και την φοβία για την λήψη τροφής.
Η ανορεξία φαίνεται να εμφανίζεται και στους άνδρες σε μικρότερο ποσοστό από τις γυναίκες, όμως ακριβώς με την ίδια εκδήλωση με κάποιες χαρακτηριστικές διαφορές. Συγκεκριμένα, η ανδρική ανορεξία εμφανίζεται σε μεγαλύτερη ηλικία από ότι στα κορίτσια, ενώ μεγαλύτερος κίνδυνος υπάρχει όταν το άτομο έχει υπάρξει παχύσαρκο. Η κατάθλιψη είναι μια συχνή διάγνωση συν-νοσηρότητας.
Η ανορεξία έχει τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας από κάθε άλλη ψυχική ασθένεια με 1 στα 5 άτομα να πεθαίνει είτε από κατάθλιψη είτε από αυτοκτονία, είτε λόγω εξασθένισης του ανοσοποιητικού συστήματος ή ως απόρροια των σωματικών επιπτώσεων της ασιτίας.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ατόμου που πάσχει από νευρική ανορεξία;
- Συνήθως σε μεγαλύτερο ποσοστό είναι κορίτσια στην προ εφηβεία και εφηβεία
- Σημαντική απώλεια βάρους 15-50% του προ ασθένειας βάρους ή ΔΜΣ <17
- Έντονος φόβος και ανησυχία να είναι στο φυσιολογικό σωματικό βάρος
- Επιμονή για μείωση βάρους
- Απώλεια έμμηνου ρύσης
- Καθυστέρηση της σεξουαλικής ωρίμανσης
- Κατάθλιψη και κοινωνική απομόνωση
- Υπερβολική γυμναστική
- Άρνηση που ξεσπά σε επιθετικότητα
- Ειδική μεταχείριση του φαγητού
- Εξελισσόμενη ασθένεια
- 30-50% των ασθενών αναπτύσσουν βουλιμικές συμπεριφορές
- 10% πεθαίνουν πρόωρα
- Οικογενειακά προβλήματα
- Οι βασικές επιπτώσεις της ανορεξίας είναι κατά κύριο λόγο σωματικές οι οποίες προκαλούνται άμεσα από την ασιτία και η διάγνωση τους εξαρτάται από την αναλυτική λήψη ιστορικού και την εκμαίευση ψυχολογικών χαρακτηριστικών . Η αποκατάσταση της σωματικής υγείας εξαρτάται από την αποκατάσταση της φυσιολογικής διατροφής. Ιδιαίτερη προσοχή χρήζει η ύπαρξη οστεοπενίας, οστεοπόρωσης, που είναι μακροχρόνιες και επικίνδυνες επιπτώσεις της ασθένειας. Σε αυτή την περίπτωση δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην λήψη ασβεστίου και στην θεραπεία υποκατάστασης οιστρογόνων. Η ανορεξία είναι μια κατάσταση που επηρεάζει όλο το σώμα. Μπορεί να προσβάλλει τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα, τα όργανα, τους μύες και τις αρθρώσεις, τις ορμόνες ακόμα και το δέρμα. Στην παρακάτω εικόνα θα δείτε συγκεντρωμένα το πως η ανορεξία επηρεάζει σχεδόν όλο τον οργανισμό και το σώμα.
- Η θεραπεία της νευρικής ανορεξίας εστιάζει στην επαναφορά του φυσιολογικού τρόπου σίτισης, την μείωση των συμπεριφορών που σχετίζονται με τον έλεγχο του σωματικού βάρους και την διόρθωση των διαστρεβλωμένων πεποιθήσεων αναφορικά με τη διατροφή που είναι απαραίτητα στοιχεία για την επίτευξη της ανάρρωσης. Ουσιαστικά το άτομο πρέπει να εκπαιδευτεί στο να τρέφεται σωστά από την αρχή!
Για την διαχείριση των περιστατικών με Νευρική Ανορεξία είναι απαραίτητη η συνεργασία μιας θεραπευτικής ομάδας που περιλαμβάνει εξειδικευμένο Διαιτολόγο, Ψυχολόγο, Ψυχίατρο, Ιατρό και οικογενειακό σύμβουλο.
Να θυμάστε ότι η συμμετοχή της οικογένειας και ιδιαίτερα των γονέων στην θεραπεία είναι απαραίτητη και εξασφαλίζει την μεγαλύτερη επιτυχία της.
