Όλα τα τρόφιμα τα οποία περιέχουν υδατάνθρακες (αμυλούχα, όσπρια, δημητριακά, γάλα, φρούτα και λαχανικά) αυξάνουν τη γλυκόζη (ή σάκχαρο) του αίματος. Ωστόσο, η ίδια ποσότητα υδατανθράκων δεν προκαλεί την ίδια αύξηση στη γλυκόζη του αίματος.

Γενικά, οι απλοί υδατάνθρακες που βρίσκονται κυρίως στη ζάχαρη, τα φρούτα, τους χυμούς ή το μέλι αυξάνουν τα επίπεδα της γλυκόζης του αίματος γρηγορότερα σε σχέση με τους σύνθετους υδατάνθρακες οι οποίοι συναντώνται στο ρύζι, τα ζυμαρικά, τις πατάτες, το ψωμί, τα όσπρια και τα δημητριακά.

Ωστόσο, το πόσο θα αυξηθεί το σάκχαρο του αίματος μετά την κατανάλωση συγκεκριμένης ποσότητας υδατανθράκων διαφέρει από τρόφιμο σε τρόφιμο, από άτομο σε άτομο, αλλά και ανάλογα με κάποιους εξωγενείς παράγοντες (π.χ. συναισθηματική πίεση, κ.α.).

Τι είναι ο γλυκαιμικός δείκτης και τι το γλυκαιμικό φορτίο;
Γλυκαιμικός δείκτης: Ο γλυκαιμικός δείκτης μας δείχνει πόσο αυξάνονται τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα 2-3 ώρες μετά την κατανάλωση ενός τροφίμου που περιέχει 50g υδατανθράκων σε σύγκριση με ένα τρόφιμο αναφοράς (γλυκόζη ή λευκό ψωμί).

Γλυκαιμικό φορτίο: Το γλυκαιμικό φορτίο συνυπολογίζει την ποσότητα των υδατανθράκων που υπάρχουν σε μία μερίδα τροφίμου. Δηλαδή, προκύπτει πολλαπλασιάζοντας τον ΓΔ με την ποσότητα των υδατανθράκων που υπάρχει στο τρόφιμο και διαιρώντας με το 100.

Ο γλυκαιμικός δείκτης και το γλυκαιμικό φορτίο είναι χρήσιμα εργαλεία για την πρόβλεψη του πώς θα επηρεάσει ένα τρόφιμο το σάκχαρο δηλαδή τη γλυκόζη του αίματος. Ωστόσο, τα γεύματα αποτελούνται από περισσότερα από ένα τρόφιμα και συνεπώς από περισσότερα θρεπτικά συστατικά (π.χ. λίπος, πρωτεΐνες, φυτικές ίνες κ.ά.), τα οποία και αυτά με τη σειρά τους επηρεάζουν τη ρύθμιση του σακχάρου του αίματος.

Γενικά, ο γλυκαιμικός δείκτης και το γλυκαιμικό φορτίο επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες όπως το είδος του τροφίμου, την παρουσία φυτικών ινών, το επίπεδο ωρίμανσης των τροφίμων, τον χρόνο μαγειρέματος και τη σύσταση του γεύματος.

Θέλουμε το σάκχαρο στο αίμα να αυξάνεται ομαλά και όχι απότομα. Συνεπώς, θα ήταν καλό να συνδυάζουμε τρόφιμα που είναι πλούσια σε υδατάνθρακες (ιδιαίτερα απλούς υδατάνθρακες) με άλλα τρόφιμα που περιέχουν πρωτεΐνη, λίπος ή φυτικές ίνες.

Για παράδειγμα, μερικοί έξυπνοι συνδυασμοί τροφίμων για να υπάρχει πιο ομάλη αύξηση της γλυκόζης στο αίμα είναι οι παρακάτω:
• Ρύζι/Μακαρόνια: με κρέας ή ψάρι ή τυρί ή/και αυγό
• Πατάτες: με λάδι ή/και κρέας ή ψάρι ή/και λεμόνι
• Κριτσίνια/Ψωμί: με τυρί ή/και αυγό
• Φρούτα: με ξηρούς καρπούς
• Καρπούζι: με φέτα
• Μέλι: με κανέλα