Η ζάχαρη ή αλλιώς σουκρόζη είναι ένας δισακχαρίτης που αποτελείται από γλυκόζη και φρουκτόζη και προέρχεται κυρίως από το ζαχαροκάλαμο ή τη ζαχαρότευτλα. Ζάχαρη υπάρχει σε πολλές μορφές, αλλά οι πιο γνωστές είναι η λευκή και η καστανή ζάχαρη. Ποιες είναι οι ομοιότητες και ποιες οι διαφορές τους; Ποια είναι πιο θρεπτική; Ποιες άλλες μορφές υπάρχουν; Διάβασε παρακάτω για να σου λυθούν όλες οι απορίες!
Λευκή vs Καστανή ζάχαρη:
Η λευκή ζάχαρη υφίσταται σημαντική επεξεργασία για να καθαρίσει, καθώς αρχικά όταν μαζεύεται από τα ζαχαροκάλαμα ή τη ζαχαρότευτλα έχει καφετί χρώμα. Ανάλογα με την επεξεργασία και το πάχος των κόκκων ζάχαρης μπορεί να προκύψει κρυσταλλική, λεπτή ή άχνη ζάχαρη.
Η καστανή ζάχαρη είναι συνήθως ανεπεξέργαστη και περιέχει σακχαρόζη και υπολείμματα μελάσας, αλλά μπορεί να παραχθεί και με την προσθήκη μελάσας σε λευκή ζάχαρη. Είναι πιο αρωματική και έχει λίγο διαφορετική γεύση από την κρυσταλλική.
Επίσης, παρ’ όλο που και οι δύο χρησιμοποιούνται τόσο στη μαγειρική όσο και στη ζαχαροπλαστική, και συχνά η μία μπορεί να αντικαταστήσει την άλλη, η καθεμία προσδίδει διαφορετικές ιδιότητες και άρωμα στο κάθε προϊόν.
Επιπρόσθετα, υπάρχει και μαύρη ζάχαρη, η οποία έχει περισσότερη μελάσα, εξ’ ου και το πιο έντονο μαύρο/καφετί χρώμα.
Διατροφικά, έχουν μηδαμινές διαφορές είτε σε θερμίδες είτε σε θρεπτικά συστατικά. Στις μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί, και οι δύο σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για πολλά προβλήματα υγείας, όπως προβλήματα στα δόντια ή αυξημένο κίνδυνο για χρόνια νοσήματα (π.χ. σακχαρώδη διαβήτη, καρδιαγγειακά νοσήματα).
Αν αναρωτιέσαι ποια να προτιμήσεις (λευκή, καστανή, μαύρη κ.τ.λ.), θυμήσου ότι η διαφορά είναι κυρίως γευστική, οπότε διάλεξε ότι προτιμάς εσύ!
Τι είναι λοιπόν η μελάσα;
Η μελάσα είναι ένα σιρόπι ζάχαρης, δηλαδή μία παχύρρευστη ουσία που προκύπτει από τη διύλιση ζαχαροκάλαμου ή ζαχαρότευτλων σε ζάχαρη. Είναι μία φυσική γλυκαντική ουσία, όπως και το μέλι. Φαίνεται ότι είναι πιο θρεπτική από τη ζάχαρη, αφού συγκαταλέγεται στις 9 υπερτροφές του πλανήτη.
Άλλες μορφές ζάχαρης
Ζάχαρη καρύδας
Συχνά θεωρείται ως μια πιο υγιεινή, εναλλακτική ζάχαρη, καθώς περιέχει βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες που δεν βρίσκονται σε πιο επεξεργασμένες πηγές ζάχαρης. Εμφανισιακά και γευστικά, ομοιάζει με την καστανή ζάχαρη, αλλά δεν έχει τις ίδιες ζαχαροπλαστικές/μαγειρικές ιδιότητες.
Μέλι
Όπως είναι γνωστό, το μέλι παράγεται από τις μέλισσες από το νέκταρ διάφορων ανθών. Καλλιεργείται από τα αρχαία χρόνια στη Χώρα μας, και θεωρείτο το δώρο των Θεών, μια θρεπτική τροφή με θεραπευτικές ιδιότητες. Πράγματι, το μέλι είναι μία πολύ θρεπτική τροφή, με γλυκιά γεύση, καθώς και αντιοξειδωτική και αντιμικροβιακή δράση. Αποτελείται από νερό, φρουκτόζη και γλυκόζη, ενώ επίσης περιέχει ένζυμα, αμινοξέα, βιταμίνες Β, βιταμίνη C, ιχνοστοιχεία και αντιοξειδωτικά. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη μελιού, με διαφορετική γεύση και χρώμα. Όμως, το μέλι, αυξάνει απότομα το σάκχαρο στο αίμα, επομένως, όπως και για τη ζάχαρη, χρειάζεται προσοχή στην καταναλισκόμενη ποσότητα.
Σιρόπι σφενδάμου
Το σιρόπι σφενδάμου είναι ένα σιρόπι που παράγεται από τα δένδρα σφενδάμου, τα οποία βρίσκονται κυρίως στη Βορειοανατολική Αμερική και ιδιαίτερα τον Καναδά. Οι Αμερικάνοι το αποκαλούν «χρυσό σιρόπι». Αν και έχει αντιοξειδωτική δράση και είναι πιο γλυκό από τη ζάχαρη, επομένως μπορεί να χρησιμοποιηθεί μικρότερη ποσότητα (όπως και το μέλι), χρειάζεται περιορισμός στην ποσότητα που καταναλώνεται.
Πετιμέζι
Το πετιμέζι παράγεται από τον μούστο του σταφυλιού, έπειτα από βρασμό και έχει σκούρο χρώμα και παχύρευστη υφή σαν σιρόπι. Διατροφικά, είναι πλούσιο σε Βιταμίνη Β6, κάλιο, μαγνήσιο, μαγγάνιο και σίδηρο, ενώ έχει και αντιβιοτικές ιδιότητες. Όπως και για τα υπόλοιπα σάκχαρα, χρειάζεται προσοχή στην κατανάλωση του.
Σιρόπι Αγαύης
Το σιρόπι αγαύης προέρχεται από ένα κακτοειδές φυτό στη Νότια Αμερική, την αγαύη και είναι το δεύτερο πιο γνωστό προϊόν που προέρχεται από αυτήν. Το πρώτο πιο γνωστό προϊόν που προέρχεται από την αγαύη είναι η Τεκίλα! Το σιρόπι αγαύης αποτελείται από φρουκτόζη, είναι πιο γλυκό από τη ζάχαρη και έτσι μπορεί να χρησιμοποιηθεί μικρότερη ποσότητα για να επιτευχθεί το ίδιο αποτέλεσμα. Διατροφικά, θεωρείται πιο ωφέλιμο από τη ζάχαρη, γιατί δεν αυξάνει απότομα το σάκχαρο στο αίμα. Όπως σε όλα τα γλυκαντικά, πάντα συστήνεται μέτρο.
Συμπέρασμα
Λαμβάνοντας υπόψιν ότι για την πρόληψη χρόνιων νοσημάτων συστήνεται η συνολική πρόσληψη απλών υδατανθράκων να μην υπερβαίνει το 5-10% της ενέργειας, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι μπορούμε να καταναλώνουμε περιστασιακά όλες τις παραπάνω γλυκές ουσίες, αλλά πάντα με μέτρο.
