Το μέλι είναι ένα φυσικό συστατικό, το οποίο χρησιμοποιείται ως πηγή ενέργειας, μέσο που προσδίδει γλυκύτητα στο φαγητό, και καταναλώνεται είτε ως αγνό μέλι είτε ως συστατικό άλλων τροφίμων (πχ δημητριακά, χυμοί). Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι μελιού, ανάλογα με την πηγή νέκταρ των μελισσών. Το μέλι αποτελείται κυρίως από υδατάνθρακες , φρουκτόζη και γλυκόζη, ενώ περιέχει και μικρές ποσότητες βιταμινών, αμινοξέων, ιχνοστοιχείων και μετάλλων.
Αντιμικροβιακή & αντιοξειδωτική δράση
Πρόκειται για ένα πολύτιμο προιόν της διατροφής μας, καθώς είναι πλούσιο σε βιοδραστικά συστατικά, τα οποία προσδίδουν αντιοξειδωτικές και αντιβακτηριδιακές ιδιότητες αντίστοιχα. Αυτές οι δύο ιδιότητες συνήθως συνδυάζονται, για αυτό και θεωρείται προιόν υψηλής θρεπτικής αξίας. Το μέλι προστατεύει τον οργανισμό έναντι αρκετών παθογόνων μικροοργανισμών, ιδιαίτερα των θετικών κατά Gram βακτηρίων (πχ E. Coli). Οι αντιβακτηριδιακές του ιδιότητες οφείλονται στη χαμηλή υγρασία του τροφίμου, το υπεροξείδιο του υδρογόνου και το όξινο pH (μ.ο 3.9) παράγοντες που αποτρέπουν την ανάπτυξη βακτηρίων. Επιπλέον, έχει αποδειχθεί να επουλώνει γρηγορότερα πληγές, για αυτό και χρησιμοποιείται σε θεραπείες ελκών και δερματικές λοιμώξεις, που προκαλούνται από εγκαύματα και πληγές. Πιο συγκεκριμένα, η αντιβακτηριδιακή του δράση ενεργοποιεί την σύνθεση νέων ιστών.
Το μέλι είναι επίσης πλούσιο σε πολυφαινόλες. Περιέχει πάνω από 150 διαφορετικές φαινολικές ενώσεις (συμπεριλαμβανομένων των φλαβονοιδών και των φαινολικών οξέων), οι οποίες παρουσιάζουν αντιφλεγμονώδη, αντιπηκτική και αντικαρκινική δράση. Οι πολυφαινόλες καθορίζουν , και το χρώμα του μελιού; όσο πιο σκούρο είναι το χρώμα, τόσο μεγαλύτερη η συγκέντρωση σε πολυφαινόλες, και άρα τόσο ισχυρότερη η αντιοξειδωτική του δράση.
Αντικαρκινική δράση
Το μέλι ενδεχομένως μέσω κάποιων μηχανισμών (πχ ρύθμιση οιστρογόνων και αντιμεταλλαξιογόνος ιδιότητα) να παρουσιάζει και αντικαρκινική δράση. Έρευνες έχουν αποδείξει την ικανότητα του μελιού να αποτρέπει τη δημιουργία όγκων διαφορετικών τύπων καρκίνων, όπως καρκίνο του μαστού, του πνεύμονα, των νεφρών, του προστάτη και του τραχήλου της μήτρας. Επιπλέον, ενισχύει την επίδραση των χημιοθεραπευτικών φαρμάκων, όπως η πακλιταξέλη και η 5-φθοροουρακίλη.
Ωστόσο, όσον αφορά στις βιταμίνες και στα μέταλλα, η περιεκτικότητά του είναι χαμηλότερη από το 1% της συνιστώμενης πρόσληψης, που υποδηλώνει ότι ένα άτομο πρέπει να καταναλώσει πολύ μεγάλες ποσότητες μελιού για να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες. Όμως, όπως και κάθε άλλη τροφή, χρειάζεται να καταναλώνεται με μέτρο, ενώ χρήζει προσοχής σε μεταβολικές διαταραχές, όπως ο διαβήτης. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα ελεύθερα σάκχαρα προτείνεται να μην ξεπερνούν το 10% της ημερήσιας πρόσληψης ενός ατόμου. Στα ελεύθερα σάκχαρα συμπεριλαμβάνονται και οι μονο και δι- σακχαρίτες που προστίθενται στα τρόφιμα κατά τη παρασκευή ή το μαγείρεμα, τα σάκχαρα που υπάρχουν φυσικά στο μέλι, τα σιρόπια και τους χυμούς φρούτων.
